گیاهان روف گاردن
انسان همیشه بدنبال راهی برای آوردن طبیعت به داخل خانه بوده است. از گلدانهای کوچک پاسیو گرفته تا درختان و گیاهان باغچه همگی روح لطیف و سبز طبیعت را برای ما به ارمغان می آورند. روف گاردن یا بام سبز هم یکی از این فضاهاست. چندین سال است که در شهرهاو ساختمانهای متراکم که از نعمت باغچه و حیاط محروم شده اند، طبیعت به روی پشت بامها آمده است. مساحت این وسعت سبز آنچنان مهم نیست، مهم انتخاب و چیدمان درست گل ها و گیاهانی است که قرار است برای روف گاردن انتخاب کنیم. درموقع انتخاب گیاهان باید به وسعت پشت بام ،میزان تحمل وزن سقف ، آب و هوای منطقه ،درخواست و نیاز های کارفرما و البته میزان بودجه پروژه توجه شود.
امروزه اجرای بام سبز فقط به آپارتمانهای مسکونی محدود نمیشود بلکه بسیاری از محیطهای تجاری مانند رستورانها ، کلوپهای شبانه و بسیاری از مراکز خرید نیز خواهان اجرای روف گاردن هستند . داشتن این ویژگی به ارزش ملک می افزاید و همچنین توجه افراد و گروهای مختلف را به خود جلب مینماید و باعث رونق و شلوغی مراکز خرید میشود.اجرای روف گاردن، باعث ایجاد حس طراوت و سرزندگی میشود و زیبایی بصری ساختمان و نمای شهری را چندین برابر میکند. درضمن این گیاهان موجب تعدیل و پاکسازی هوای محیط میشوند و بعنوان عایق طبیعی صوتی نیز عمل میکنند.
برای اطلاع از انواع روف گاردن به مقاله ما با عنوان ( راهنمای طراحی و ساخت بهشت کوچک روی پشتبام ویلا) مراجعه بفرمایید .
خصوصیات و قابلیتها
مقاوم در برابر خشکی و با نیاز آبی محدود
از معیارهای انتخاب گیاهان مناسب برای روف گاردن این است که در برابر خشکی و کم آبی بسیار مقاوم باشد. هزینههای مرتبط با مراقبت و نگهداری از گیاهان سازگار با کم آبی به مراتب کمتر از دیگر گیاهان خواهد بود . و در مصرف آب نیز صرفه جویی میشود
گیاهانی با طول عمر بالا
در انتخاب گیاهان روف گاردن باید طول عمر و مقاومت گل و گیاه را در نظر داشت . این گزینه تا حد زیادی هزینههای نگهداری از بام سبز را کمتر میکند، چراکه انتخاب گیاهانی با طول عمر بالا باعث میشوند ، هزینه و زمان کمتری صرف تعویض ، ترمیم یا جایگزین کردن آنها شود .
سازگار با شرایط آب و هوایی
گیاهان انتخاب شده هرچه بیشتر با شرایط جوی و آب و هوایی سازگار باشند ، بازدهی روف گاردن بیشتر خواهد بود. سازگاری بالا با محیط، نیاز کم به آبیاری، نیاز نداشتن به کوددهی و هرس دوره ای از دیگر ویژگیهای گیاه سازگار است.
نکات مهم در انتخاب گیاه مناسب روف گاردن
نور مناسب
باتوجه به شرایط اقلیمی گیاه خود را انتخاب کنید.اگر در مناطقی هستید که نور خورشید مستقیم و بشدت میتابد لازم است گیاهان نور دوست با نیاز کم به آب انتخاب کنید.
آبیاری مناسب
با توجه به منابع آبی منطقه خود گیاهانی را انتخاب کنید که سازگاری بیشتری با محیط منطقه شما داشته باشند.اگر در منطقه خشک با منابع محدود آب هستید ، نباید گیاهان و پوششی را انتخاب کنید که نیاز مستمر به آبیاری دارند. انتخاب نادرست باعث هدر رفت منابع اب میشود .وگیاه نیز آب مورد نیاز خود را دریافت نمیکند در نتیجه طراوت خود را از دست میدهد.
شرایط اقلیمی و آب وهوا
سعی کنید گیاهان بومی منطقه را انتخاب کنید تا با شرایط آب وهوایی سازگار باشند .ویا اگر مایل هستید گیاهانی غیر بومی را به بام خود بیاورید باید طوری انتخاب شوند که نسبت به دمای هوای منطقه شما سازگار باشند.گیاهان زیبایی که در مناطق کویری می رویند در آب و هوای مرطوب یا کوهستانی دوام نمی آوردند ، همان طور که گیاهان مناطق پر بارش و سرد در مناطق گرم وخشک با نور زیاد طراوت و سبزی خود را از دست میدهند.
میزان ریشه دوانی گیاه
نیاز نداشتن به خاک عمیق یکی از فاکتورهای مهم انتخاب گیاه است.این مهم است که گیاه انتخابی شما ریشه زیادی نداشته باشد و در آینده نیز ریشه آن بیش ازحد رشد نکند چون مقدار ضخامت بستر خاک در روف گاردن محدود است و و هرچه این ضخامت بیشتر شود وزن بیشتری بر سقف وارد میکند.
دمای مناسب
در کدام اقلیم هستید ؟سرد و مرطوب یا گرم و خشک ، پُر وزِش با بادهایی قوی یا سبک و نسیم مانند؟؟ گیاهان روف گاردن بعلت قرار گیری در ارتفاع بیشتر از گیاهان باغچه در معرض نور خورشید و باد هستند ، اگر میخواهید بام سبز شما همیشه سبز ،زیبا و پرطراوت باشد ،گیاه انتخابی شما باید نسبت به این شرایط سازگار باشد.
عمق مناسب برای خاک
از نکات مهم در اجرای اصولی روف گاردن ضخامت مناسب خاک و بستر گیاهان است و سقف نیز باید تحمل وزن خاک و سازه را داشته باشد
طیف رنگی گیاهان روف گاردن
به لطف آب و هوای چهار فصل ایران در هر منطقه که باشید میتوانید طیف متنوع و رنگارنگ ازگیاهان را در روف گاردن خود داشته باشید
هرس ، تغذیه و نگهداری گیاه
مراقبت های دوره ای و منظم،هرس به موقع ،کوددهی و سم پاشی اصولی،از جمله موارد نگهداری گیاهان روف گاردن میباشد
فضای سبز روف گاردن شما در تمام طول سال سبز و شاداب میماند به شرط آنکه این موارد را به خوبی رعایت کنید.
کاشت گیاهان روف گاردن
همانطور که گفته شد در روف گاردن باید با توجه به شرایط خاص این فضا گیاهان را انتخاب کنیم. گیاهان ساکولنت، درختان کوتوله، گیاهان پوششی و گلهای بومی انتخاب خوبی هستند.از گلدانهایی با زهکشی مناسب استفاده کنید، خاک سبک با مواد مغذی ، آبیاری و هرس کردن به موقع گیاهان، باعث سلامتی و زیبایی فضای سبز شما کمک میکند.
پرکاربرد ترین گیاهان در طراحی روف گاردن
- نخل مرداب: گیاهی سبز که در محیطهای مرطوب رشد خوبی دارد. این گیاه به شدت عاشق آب و آبیاری است، آبیاری زیاد موجب رشد و شادابی بهتر این گیاه میشود. نخل مرداب را می توانید به صورت روزانه در فصل بهار و تابستان ،و به مقدار کمتر در زمستان آبیاری کنید. از گلدانی استفاده کنید که زهکشی خوبی نداشته باشد تا آب را درون خود به خوبی نگه دارد. این گیاه با آبیاری زیاد مشکلی ندارد،وحتی می توانید گلدان آن را درون ظرف یا کاسه ای پر از آب قرار دهید.
- شمشاد: مقاوم به سرما، گرما و نگهداری آسان.شمشاد گیاه همیشهسبز با برگهای زیبا و بدون خزان است که بومی شرق آسیا چین و ژاپن است. شمشاد جنگلی، شمشاد رونده، شمشاد ژاپنی، شمشاد طلایی مهمترین نوع شمشادها هستند. از شمشاد برای ساخت پرچین و دیوار سبز استفاده میشود .
- پیچک: برای ایجاد پوشش و حصار زیبا، نیازمند مراقبت منظم.
- پیچ امینالدوله:گل پیچ امین الدوله با خوشبو با ظاهری بسیار زیبا، از گیاهانی است که علاوه بر نقش تزیینی، به دلیل خواص درمانی و آرامش بخش خود نیز محبوبیت زیادی دارد.و با زیبایی خود در محیط تاثیرات مثبتی بر سلامت و آرامش روحی ساکنین دارد
- بنفشه آلمانی: این گیاه برگهای سبز و گلهای سفید، آبی یا ارغوانی دارد.
- ساکولنتها و کاکتوسها: این گونه برگهای چرب و مقاوم دارد که در برابر شرایط سخت محیطی مقاوم هستند.
یاس هلندی، اسپیره، زرشک زینتی، علفهای زینتی، ناندینا، ژاپونیکا، اقاقیای سلطنتی و سیبچه، و گلهای فصلی (مثل مریم، شمعدانی)از دیگر گزینه های مناسب برای پوشش گیاهی روف گاردن میباشند.این گیاهان موجیب زیبایی ، فضای سبز بام میشوند و محیطی آرامشبخش و متفاوت در بام ساختمان شما به وجود می آورند.
انواع گیاهان روف گاردن؛ فصلی و همیشهسبز
گلهای فصلی روف گاردن
کاشت گلهای فصلی در محوطهی روف گاردن بهصورت محدودو داخل فلور باکس و گلدان انجام میشود.
- اطلسی: دارای گلهای رنگارنگ و بوتهای بوده و پرپشت است. گل های آن رنگهای متنوع دارد.
- گازانیا : بسیار مقاوم است و گلهای رنگی دارد. و به ترکیب رنگی طراحی بام سبز کمک زیادی میکند
- جعفری: دارای گلهای زرد و نارنجی
- کوکب: بوته ای است ود گلهای رنگی دارد.
- شعمدانی: انواع متنوع آن را میتوان در روف گاردن کاشت. شعمدانی معمولی، شعمدانی هلندی و…
- تاج خروس : رنگ آن به صورت قرمز و بنفش می باشد.
- رعنا زیبا: این گیاه دارای گل های دورنگ قرمز و زرد است.
گلهای بوته ای دائمی روف گاردن:
از گیاهان بوته ای که ارتفاع آنها در حدود 30 الی 50 سانتی متر است میتوان در روف گاردن استفاده کرد.
- رزمارینوس: بوته ای همیشه سبز رنگ با گلهای بنفش روشن که گیاه دارویی است.
اسطوخودوس:این گیاه دائمی دارای گیاهان سنبل مانند بنفش رنگ میباشد. با رایحه ای شیرین ، برای سلامت مو، کاهش فشارخون، کاهش استرس، خواب عمیق و راحت، نفخ و …. استفاده میشود.اشکال مختلفی دارد.
همچنین گیاهان دیگری مثل مرجان گل خار دار مقاوم ،شمشاد طراحی و شمشاد سبز و شمشاد نقرهای و بربریس قرمز گیاه تیغدار یا زرشک و بسیاری از گیاهان بوتهای دیگر را میتوان در سطح روف گاردن استفاده کرد.
به مقاله ما باعنوان (روف گاردن رویایی: گیاهان، آلاچیق و آبنما روی پشتبام) سربزنید.
درخت و درختچه در روف گاردن
درختچهها
درختچهها، درختانی هستند که قد آنها کوتاه بوده و در حدود یک الی دو متربیشتر رشد نمیکنند. رشد طولی زیادی ندارد و رشد عرضی و بوتهای آنها بیشتر مورد نیاز است.
- یاس هلندی: برگهای سبز و گلهای سفیدرنگ دارد.
- پیروکانتا (شیرخشتی) : انواع متفاوت با گلهای سفید رنگ دارد. پیراکانتا درختچهای همیشه سبز است و بیشتر برای ایجاد حریم و حایل گیاهی مورد استفاده است . گیاهی سرما دوست ،که در پاییز و زمستان ظاهر میشود . .شرایط نگهداری آسانی دارد و معطر است.
- میخک هندی: برگهای سبزرنگ و گلهای سفید معطر دارد . عطر آن زیادو دل انگیز میباشد.میخک هندی نیاز به آبیاری منظم دارد.
- انواع کاجهای پیوندی:کاج های زینتی عمر طولانی دارند و معمولاً بیشتر از 100 سال عمر میکنند.نمونه هایی مانند ژونی پروس، اطلسی نقرهای، کامس پاریس و کاج رونده که دارای رنگ سبز و نقرهای میباشد.طرفداران زیادی دارند.
- آی لکس: درختچه ای بسیار زیبا که گلهای قرمز رنگ دارد و برگ های آن ابلق سبز سفید هستند.این درختچهای همیشه سبز با برگهای دندانهدار براق و میوههای سرخ زیبا، در زمستانهای سرد و بیبرگ، جلوهای خاص و چشمگیر به باغچهها میبخشد.
- کاملیا(چای زینتی):این درختچه دارای گلهای رنگارنگ است. ارتفاع آن تا ۳ متر میرسد. و گلهای سفید، قرمز، ارغوانی آن دائمی است. به گرما چندان مقاوم نیست و حرارت زیاد و مستمر موجب از بین رفتن گیاه میشود. نور متوسط و دمای کم از نیازهای این گیاه است.
درخت ها
درختان قابل کاشت در سطح روف گاردن نباید ریشه زیاد داشته باشند.
- درخت افرا: این درخت که بومی ایران است، افرای (حصار) و افرای (آمور) در طراحی بصری محیط دارند. در پاییز هر دو گونه دارای شاخ و برگ بسیار زیبای میشوند. درخت افرا به طور معمول در هر نوع خاکی به ثمر مینشیند. در تهران و شهرهای دیگر ایران نیز به خوبی رشد میکند. البته در خاکهای اسیدی جنگلهای شمال کشور بهتر و سریعتر و پربار تر است.
- ماگنولیا: گیاه همیشه سبز و باطراتی است که به زمستانهای کسالت بار روحی تازه میبخشد.جلوه گلهای زیبای آن در ترکب باگیاهان سوزنی برگ و یا به عنوان پس زمینه سبز رنگ برای درختچههای گلدار بسیار رایج است.این درخت دو نوع متفاوت دارد. سبز تابستانی که در این فصل گل میدهد و رنگ گل آن سفید تخممرغی آست و ماگنولیای بنفش که در اسفند ماه قبل از برگ گل میدهد
- انواع نخل :یکی از بهترین گیاهان برگ دار و گزینهای مناسب برای روف گاردن نخل زینتی است. این گیاه با برگهای بزرگ و سبز، فضایی دلنشین و گرم را در محیط به وجود میآورد. البته توجه کنید که نخل زینتی به نور مستقیم و آبیاری منظم نیاز دارد و میتواند گزینه مناسبی برای روف گاردن ترموود باشد.
- درختان میوه دار: درختان میوه که ریشه کمعمق دارند میتوان استفاده کرد. آلبالو، گیلاس، به، به ژاپنی، آلو، هلو، شلیل، شاتوت از جمله این درختان هستند.
| شرایط اقلیمی | گیاهان پیشنهادی | ویژگیهای مهم |
|---|---|---|
| گرم و خشک | نخل مرداب، کاکتوس، زرشک زینتی، ساکولنتها، گازانیا، جعفری | مقاوم به گرما و تابش مستقیم آفتاب، نیاز آبی کم، نگهداری آسان |
| سرد و کوهستانی | شمشاد، اسطوخودوس، کاج زینتی، رزمارینوس، بربریس قرمز | مقاوم در برابر سرما و یخبندان، همیشهسبز، معطر و تزئینی |
| مرطوب و شمالی | پیچ امینالدوله، یاس هلندی، کاملیا، ناندینا، ژاپونیکا | رشد مناسب در رطوبت بالا، گلدهی فصلی، برگهای براق و سبز پررنگ |
| معتدل و شهری | شمعدانی، رعنا زیبا، بنفشه آلمانی، اقاقیای زینتی، اسپیره | مناسب برای مناطق با دمای ملایم، رنگآمیزی متنوع، قابل کاشت در گلدان |
| خشک و بادخیز | علفهای زینتی، نخل زینتی، تاجخروس، مرجان گلخار، ساکولنتهای ضخیم | مقاوم به باد و تبخیر بالا، نیاز آبی پایین، سازگار با بستر سبک |
انتخاب بستر کاشت مناسب برای روف گاردن
در روف گاردن گلدان ها باید عملکرد خوب ، مطمن و البته ظاهر زیبایی نیز باشند.تا گلها و گیاهان را در برابر تغییرات دما وزش باد کمبود رطوبت و فشار ساختمان حفظ شوند. گلدان مناسب تاثیر مهم و مستقیم بر رشد گیاهان دارد .در انتخاب گلدان عوامل مهمی همچون،وزن جنس اندازه و ویژگی های زهکشی مهم هستند و باید به آنها توجه شود.
گلدانهای روف گاردن
آب اضافی از داخل گلدانها باید خارج شود، در گلدانهای روف گاردن توجه ویژه ای بر روی زهکشی گلدان داشته باشید. و توجه کنید که ته گلدان حتما سوراخ باید داشته باشد. برای لایه گذاری درست خاک اپتدا ته گلدان مقداری سنگریزه یا پوکه ریخته و روی آن یک لایه ژئو تکستال میکشیم و روی این لایه اقدام به ریختن خاک میکنیم چراکه آب توسط این لایه تصفیه شده و زیر گلدان آب تمیز بدون گلولای خاک ، خارج میگردد و سطح روف گاردن آلوده نمیشود.
خاک مناسب روف گاردن
خاک روف گاردن باید غنی و سبک باشد. این خاک را میتوان بصورت آماده خریداری کرد
گلدان های سبک
گلدان مقام و سبک در طراحی روف گاردن اهمیت زیادی دارند. وزن زیاد گلدان می تواند فشار بیشتری به بام وارد کند در نتیجه برای کاستن از فشار به سقف مجبور به حذف تعدادی از گلدانها خواهید شد انتخاب گلدان هایی با وزن کم و استحکام کافی باعث کاهش فشار وهمچنین موجب راحتی در جابجایی آنها می شود گلدان های پلاستیکی یا فایبرگلاس انتخابهای خوبی هستند
مقاومت در برابر تغییرات دما
این گلدانها باید در برابر تغییرات دمایی شدید مقاومت خوبی داشته باشند. تغییرات دمایی متناووب ، دمای بالا یا پایین، می تواند باعث ترک خوردگی یا آسیب به گلدان شود گلدان های سرامیکی و سفالی دوام کمی دارند و وزن بیشتری دارند.اما گلدان های فایبرگلاس عمر بیشتر و دوام زیادی دارند
حفظ رطوبت
یک گلدان خوب باید بتواند رطوبت خاک را برای مدت طولانی نگه دارند تا گیاه در شرایط خشک آسیب نبیند استفاده از گلدانهای مخصوص بام سبز با عایق داخلی توصیه به رشد بهتر گیاه کمک می کنند
زهکشی مناسب
زهکشی در گلدان های روف گاردن بسیار مهم است. آب اضافی باید به موقع و درست خارج شود تا ریشه ها در معرض پوسیدگی قرار نگیرند. استفاده از خاک های سبک و هوادهی مناسب باعث رشد بهتر و سالم تر گیاه می شود.
طراحی و کاشت گیاهان در روف گاردن
در روف گاردن باید با دقت و توجه کافی محل قرار گیری گل ها و گیاهان را طراحی کنیم . یک طراحی درست با محیط جذاب و دلنشین والبته کاربردی با توجه به فضای موجود میتواند تاثیر زیادی در زیبایی و عملکرد بام سبز داشته باشد. با چیدمان گیاهان متنوع و سازگار با شرایط مختلف میتوان فضایی دلنشین را طراحی کرد.
انتخاب بهترین مقیاس گیاهان
مقیاس وابعاد گیاهان باید متناسب با فضای بام انتخاب شود گیاهان بیش از حد بزرگ فضا را شلوغ نشان میدهند و نگهداری دشواری نیز دارند. گیاهان کوچکتر و متناسب با فضای محدود میتوانند هماهنگی بیشتری ایجاد کنند.گیاهان رونده یا درختچههای همیشه سبز را بهتر است در مناطق مرکزی یا دور از مسیر اصلی قرار دهید تا تعادل بصری ایجاد شود .
هزینه کاشت گیاهان روف گاردن
نوع گیاه، ابعاد، مقاومت و نیاز آبی کم در کم کردن هزینه ها نقش مهمی دارند.توجه کنید که گیاهان کوچکتر معمولاً ارزانتر هستند. و هرچه گیاه مقام تر باشد،نیازی به تمدید و جایگزینی گیاهان جدید نیست و در نتیجه در هزینه ها صرفه جویی خواهد شد.
مشکلات بام سبز
از مهمترین آسیبهایی اجرای غیر اصولی روف گاردن ایجاد میکند، مشکلات ساختاری برای ساختمان است.
- افزایش وزن غیرمنتظره بام
- نفوذ آب به سازه
- فرسایش مواد ساختمانی باشند
- تاثیر بر زیبایی و سلا مت ساختمان
افزایش وزن و فشار بر سقف
روف گاردن از لایههای مختلفی تشکیل شدهاست .خاک، گیاهان ، سیستمهای آبیاری، سازه های فلزی و چوبی از جمله این موارد هستند. وزن هرکدام از این لایه ها محدویت خاصی دارد و انتخاب نادرست و محاسبه غیر اصولی باعث افزایش وزن و فشار زیاد بر سقف میشود. که خارج از ظرفیت تحمل ساختمان خواهد بود و منجر به ترکخوردگی،ریزش و در برخی موارد فروپاشی سقف میشود.
نفوذ آب و رطوبت به سقف در روف گاردن
اجرای غیر اصولی روف گاردن، عدم نصب صحیح سیستمهای عایقبندی و زهکشی ،باعث نفوظ آب و رطوبت به سقف و دیوار ها میشود . زهکشی مناسب،مانع نفوظ آب ناشی از باران یا آبیاری به سازه میشود. رطوبت و نمزدگی در بخشهای داخلی ساختمان و سقف در صورت عایق بندی نادرست بسیار محتمل است. این مشکل بر سلامت ساختمان و حتی افراد ساختمان تاثیرات مخربی میکذارد.
اصول نگهداری فصلی روف گاردن
بهار
اوایل بهار بهترین وقت کود دهی وهرس گیاهان و درختان است.از اواخر اسفند تا نیمه فروردین که گیاه هنوز رشد و فعالیت خود را شروع نکرده زمان مناسب این کار است.
تابستان
مهمترین نکته در نگهداری گیاهان در فصل تابستان آبیاری منظم و محافظت آنها از تابش مستقیم و طولانی مدت نور خورشید است .توجه به ساعات آبیاری نیز بسیار مهم میباشد.
پائیز
فصل پائیز زمان جمع آوری برگ و گیاهان خشک و آماده سازی بستر محوطه سبز برای زمستان است
زمستان
فصل عایقکردن ریشهها و کنترل برف و یخ ناشی از بارش است.
زمستان و سرمای شدید یکی از چالشهای اصلی باغبانی و کشاورزی است. ریشه گیاهان بهخصوص در مناطق سردسیر در برابر یخبندان و سرمای شدید خاک آسیبپذیر هستند و این آسیب میتواند رشد گیاهان را مختل کند، محصولدهی را کاهش دهد و حتی باعث مرگ گیاهان حساس شود. یکی از روشهای طبیعی، ساده و مؤثر برای محافظت از ریشهها در این شرایط، استفاده از مالچ چوب است.مالچ چوب،که از تراشههای چوب، شاخههای خرد شده و پوست درختان تشکیل شده برای پوشش سطح خاک باستفاده میشود. این ماده طبیعیهم زیبا است وهم با ایجاد لایه ای بعنوان عایق حرارتی طبیعی، ریشهها را در برابر یخبندان محافظت میکند.
عدم توجه به قوانین و ضوابط شهرداری
برای استفاده از فضای بام به عنوان روف گاردن به دریافت مجوز از سوی شهرداری نیاز است. مشکلاتی همچون توقف پروژه، جریمه و تخریب از پیامد های عدم توجه به این نکته است . پیش از شروع مجوزهای لازم را کسب کنید و روف گاردن را با توجه به قوانین و مقررات موجود بسازید.
سخن پایانی :
داشتن روف گاردن زیبا با محیط دلنشین به بزرگی ابعاد و گرانقیمت بودن المانهای آن محدود نمیشود. بیاد داشته باشید انتخاب درست عناصر و طراحی درست و اصولی سازه نقش مهم تر و پر رنگ تری بر این مسئله دارد
«اگر قصد طراحی یا نگهداری روف گاردن دارید، کارشناسان ما آمادهاند تا شما را در انتخاب بهترین گیاهان و اجرای تخصصی بام سبز همراهی کنند.
بدون دیدگاه